İSG İle İlgili Müfettiş Denetimlerinde Kontrol Edilen Husus

İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili MÜFETTİŞ DENETİMLERİNDE KONTROL EDİLEN HUSUS

Bizim OSGB olarak bugüne kadar yapılan teftiş ve denetimleri genel olarak inceleyerek işyerlerinin CSGB Müfettişleri denetimleri sırasında ne tür problemler ile karşı karşıya kaldığını ve nelerin raporlarda yer aldığına dair tüm işverenler ve işveren vekillerini bilgilendirmek istiyoruz. Günümüzde SSK’sız işçi çalıştırma ile nerede ise aynı öneme sahip olan işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı bulundurulmaması halinde işyerleri önemli idari para cezaları ile karşı karşıya kalmaktadır . İşveren veya firma sahipleri yada Kamu kurumlarında bu konudaki sorumluluk İŞVEREN VEKİLİ olarak kim belirlenmiş iseona zimmet olarak çıkması muhtemeldir.

Tüm işveren vekillerinin 3-4 bölümde inceleyeceğimiz bu hususları dikkatle gözden geçirmeleri ve hizet aldıkları OSGB veya İş sağlığı ve güvenliği profesyonelini iyi seçmeleri gerekmektedir.

Öncelikle Türkiye’de bulunan kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektörde hizmet veren işletmeler kimler tarafından denetlenmektedir? Denetimlerde en çok dikkat edilen hususlar nelerdir? Denetimlerde işyerlerine idari para cezası kesilebilir mi? Denetimler sonucunda işyerleri kapatılabilir mi? Bu yazımızda işyeri teftişlerine ilişkin öne çıkan soruları cevaplamaya çalışacağız.

BÖLÜM -1

SORU-1: İş Sağlığı ve Güvenliği işyeri teftişleri kim tarafından yapılmaktadır?

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 24.Maddesi’nde yer alan “Bu Kanun hükümlerinin uygulanmasının izlenmesi ve teftişi, iş sağlığı ve güvenliği yönünden teftiş yapmaya yetkili Bakanlık iş müfettişlerince yapılır.” Hüküm ile iş sağlığı ve güvenliği teftişlerinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı müfettişlerce yapılacağı belirtilmiştir.

31.10.2012 tarihli ve 28453 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Yönetmeliği Madde 4’te iş teftişini “Çalışma süreleri, ücretler, iş sağlığı ve güvenliği, işçilerin refahı, çocuk ve gençlerin  çalıştırılması, kayıtdışılık, işsizlik,istihdam ve işgücü piyasası uygulamaları  gibi çalışma şartlarına ve ortamına ilişkin tüm mevzuat hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili olarak araştırma, inceleme ve denetlemeyi de kapsayan ve Devlet adına gerçekleştirilen teftiş  faaliyetleri ile mevzuat ile verilen diğer teftiş faaliyetlerini,” kapsadığı belirtilmiştir.

SORU-2: Denetimlerde en çok dikkat edilip kontrolü yapılan ve idari para cezası verilebilecek hususlar nelerdir?

1. İdari Kontroller:
   • İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi Görevlendirmesi-İSG Katip Ataması

Kamu kurum ve kuruluşları dahil olmak üzere tüm işyerlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği hizmeti alma zorunluluğu vardır. (1/7/2016) İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi’nin görevlendirmesi İSG-Katip denilen internet tabanlı bir sistem vasıtası ile yürütülmektedir. Uzman ve hekimlerin görevlendirmesi bu platformda yapılmalı, akabinde görevlendirmeye ilişkin raporun sistem üzerinden çıktı alınıp hizmet alan işyeri ve İSG profesyonellerince imza edilmesi gereklidir. İmzalanmış görevlendirme kağıdının bir nüshası kontrol ve teftişlerde sunulmak üzere işyeri İSG dosyasında bulundurulmalıdır.

• Onaylı Defter (İş Sağlığı ve Güvenliği Öneri ve Tespit Defteri)

İşveren, işyerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminin öneri ve tespitlerini belirtebileceği işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İl Müdürlüklerinden veya noterden tüm sayfalarının onaylanmış olduğu defteri bulundurmakla yükümlüdür. İşyerine ilişkin tespit ve önerilen iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi tarafından bu deftere işlenip imzalanması, işveren tarafından da imzalarının tamamlanması gereklidir.  İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği 7.Maddesinde “…….Teftişe yetkili iş müfettişlerinin her istediğinde işveren onaylı defteri göstermek zorundadır.” İbaresi yer almakta olup, teftişte iş müfettişlerince paylaşılması gerektiğinin altı çizilmiştir.

1.3.Çalışanların Özlük Dosyalarının Kontrolü

Çalışanların kimlik bilgileri nüfus cüzdanı sureti, ikametgah ilmühaberi, adli sicil kaydı, mezun olduğu okul diploama fotokopisi, , iş sözleşmesi, SGK giriş ve çıkış bilgisi, sağlık raporu r), rahatsızlıklardan dolayı alınan raporlar, (ayrıca sağlık dosyası oluşturulup burada da takip edilebilir, ücretli ücretsiz izinlere ilişkin izin kartları ve dilekçeleri, fazla mesai ve tatillerde çalışma için çalışanın onayının alındığı yazılar, çalışma belgesi (işten ayrılan çalışanlar için), mesleki yeterlilik belgesi, uzmanlık gerektiren işlere ait sertifika fotokopisi, iş kazası tutanakları ve iş kazasına ilişkin beyanlar, disiplin ve uyarı cezaları, referans mektupları ve CV’si (varsa) çalışanların özlük dosyalarında bulundurulması gereklidir. Özlük dosyaları her bir çalışan için ayrı ayrı oluşturulmalı ve işlemler işlenmelidir.

• Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Kontrolü

Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usül ve esasları hakkında yönetmelik madde 11’de belirtildiği üzere:

“ …..Çalışanlara verilecek eğitimler, çalışanların işe girişlerinde ve işin devamı süresince belirlenen periyotlar içinde;

1. a) Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat,
2. b) Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat,
3. c) Çok tehlikeli işyerleri için en az on altı saat

olarak her çalışan için düzenlenir.”

Denilmektedir. Çalışanların eğitimleri gene tehlike sınıfına bağlı olarak:

“a) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az bir defa.

1. b) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az bir defa.
2. c) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en az bir defa.”

Yenilenir, denilmektedir.

Çalışanların yönetmelikte belirtilen asgari sürelerde eğitim alıp almadıkları, iş teftişlerinde bakılan hususlardan bir tanesi olup, eğitim eksiği bulunması halinde uygulanacak para cezası çalışan başına 527 TL’dir.  

• Çalışanların işe giriş ve periyodik sağlık muayenelerinin kontrolü:

İşveren çalışanların sağlık gözetimini,:

• İşe girişlerinde
• İş değişikliğinde
• İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde.
• İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla (az tehlikeli sınıfta 5 yılda bir, tehlikeli sınıfta 3 yılda bir, çok tehlikeli sınıfta  yılda 1)  gerçekleştirmekle yükümlüdür.
• Çalışanların işe giriş muayeneleri ve periyodik muayeneleri işyeri hekimince yapılmalıdır.
• Özellikle tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde çalışmaya başlamadan önce sağlık gözetiminin yapılması ve işe uygunluğunun değerlendirilmesi gereklidir.
• Çalışanların sağlık dosyaları işyerinden en az 15 yıl süre ile saklanmak zorundadır.
• Çalışanların sağlık gözetimin yapılmamış olması durumunda çalışan başına uygulanabilecek idari para cezası 1301 TL’dir.

BİZİM OSGB

İSG Yönetim Sistemleri

Kürşat KORKMAZ-Emre DAĞLI